Đột quỵ ốc tai – Khi một ngày bạn bỗng không nghe được nữa

Bạn có thể tưởng tượng một buổi sáng thức dậy, tai trái của mình bỗng im lặng hoàn toàn? Không có tiếng chuông điện thoại, không có tiếng chim hót ngoài cửa sổ – chỉ là một khoảng lặng đáng sợ. Đó có thể là dấu hiệu của đột quỵ ốc tai, một căn bệnh thầm lặng nhưng có thể khiến bạn mất thính lực vĩnh viễn nếu không được phát hiện sớm.

1. Khi tai bỗng “tắt tiếng” – dấu hiệu sớm của đột quỵ ốc tai

Một sáng thức dậy bạn bật điện thoại hoặc tivi, nhưng bỗng một bên tai nghe yếu hẳn hoặc gần như mất tiếng. Không đau, không chảy dịch — chỉ là cảm giác âm thanh bị chặn lại. Hiện tượng này thường gọi là điếc đột ngột (Sudden Sensorineural Hearing Loss – SSNHL), hay dân gian gọi là “đột quỵ ốc tai”. Nguyên nhân thường liên quan tới tuần hoàn máu hoặc tổn thương tế bào cảm âm của ốc tai.

2. Cấu trúc ốc tai và cơ chế mất nghe đột ngột

Ốc tai (cochlea) là phần tai trong chứa tế bào lông chuyển âm thành xung thần kinh. Khi dòng máu hoặc oxy đến ốc tai bị gián đoạn (do co mạch, tắc mạch nhỏ hoặc viêm), các tế bào này bị tổn thương dẫn tới tín hiệu âm thanh không được truyền lên não — gây mất thính lực đột ngột.

3. Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ ốc tai – đừng bỏ lỡ “thời gian vàng”

• Giảm nghe nhanh ở một bên tai trong vài giờ đến vài ngày.
• Cảm giác tai đầy, tắc hoặc ù tai (tiếng vo ve).
• Có thể kèm chóng mặt, mất thăng bằng.
• Thường không đau tai, khác với viêm tai giữa.

Lưu ý thời gian: Việc khám và điều trị sớm — trong vòng 24–72 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng — là yếu tố quyết định khả năng hồi phục thính lực.

4. Bảng phân biệt: Điếc đột ngột và Viêm tai giữa

Đặc điểm	Điếc đột ngột (đột quỵ ốc tai)	Viêm tai giữa
Thời gian mất nghe	Đột ngột, vài giờ tới vài ngày	Tăng dần trong vài ngày
Đau tai	Thường không đau	Có đau, nặng tai
Dịch tai	Thường không có	Có thể có mủ
Chóng mặt/mất thăng bằng	Có thể kèm theo	Ít gặp
Tính cấp cứu	Cần khám khẩn	Theo dõi và điều trị

5. Nguyên nhân gây “đột quỵ ốc tai”

Rối loạn tuần hoàn tai trong: Tắc hoặc co mạch nhỏ nuôi ốc tai — thường gặp ở người cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu hoặc stress kéo dài.

Viêm, nhiễm virus hoặc bệnh tự miễn: Virus như quai bị, thủy đậu hoặc các bệnh tự miễn có thể tấn công tai trong.

Thuốc và độc tố: Một số thuốc có độc tính với tai (ototoxic) như aminoglycosid, cisplatin, hoặc tiếp xúc tiếng ồn mạnh có thể gây tổn thương tế bào cảm âm.

Nguyên nhân vô căn: Trong nhiều trường hợp không tìm được nguyên nhân rõ ràng — nhưng vẫn cần can thiệp khẩn cấp.

6. Điều trị đột quỵ ốc tai: Vì sao 72 giờ đầu quyết định tất cả

Chẩn đoán gồm khám chuyên khoa Tai-Mũi-Họng, đo thính lực đồ, và trong một số trường hợp chụp MRI để loại trừ các nguyên nhân khác.

Phác đồ điều trị phổ biến:

• Corticosteroid (uống hoặc tiêm xuyên màng nhĩ) để giảm viêm và bảo vệ tế bào lông.
• Thuốc cải thiện tuần hoàn tai trong, hỗ trợ dinh dưỡng và oxy cho mô.
• Oxy cao áp (Hyperbaric Oxygen Therapy) trong trường hợp chỉ định.
• Vật lý trị liệu tiền đình nếu kèm chóng mặt.
• Máy trợ thính hoặc cấy ốc tai điện tử cho trường hợp không hồi phục.

Khả năng hồi phục phụ thuộc rất lớn vào thời điểm can thiệp và mức độ tổn thương; can thiệp càng sớm, triển vọng càng tốt. Điều đáng sợ nhất của đột quỵ ốc tai là người bệnh thường chủ quan, nghĩ chỉ là ù tai thoáng qua.

7. Phòng ngừa – bảo vệ thính giác mỗi ngày

• Kiểm soát huyết áp, đường huyết và mỡ máu.
• Hạn chế nghe quá to, tránh tiếng ồn kéo dài; sử dụng bảo hộ tai khi cần.
• Không tự ý sử dụng thuốc có nguy cơ độc tai; theo dõi thính lực nếu sử dụng các thuốc có nguy cơ.
• Giữ tinh thần ổn định, ngủ đủ giấc và giảm stress.
• Khám thính lực định kỳ khi có dấu hiệu ù tai hoặc nghe kém.

Tổng kết lại, đột quỵ ốc tai hay điếc đột ngột là một cấp cứu thính giác. Phát hiện và điều trị sớm quyết định khả năng hồi phục. Đừng bỏ qua dấu hiệu nghe kém dù nhỏ — bảo vệ đôi tai chính là bảo vệ chất lượng cuộc sống.