Hiểu lầm về định nghĩa “Thực phẩm chức năng”

Trong cuộc sống hiện đại, nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng ngày càng tăng và nhận được nhiều sự quan tâm của người tiêu dùng. Tuy nhiên, khái niệm này khi được chuyển ngữ từ tiếng anh sang tiếng việt đang gây hiểu lầm cho người sử dụng. Bài viết này sẽ giúp bạn đọc phân biệt được các khái niệm trên nhãn của sản phẩm, từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn khi lựa chọn sản phẩm.

Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe (Dietary supplement) và thực phẩm chức năng (Functional food) khác nhau thế nào?

Hàng ngày, những gì chúng ta ăn uống vào cơ thể được chia làm 2 loại: Thực phẩm và dược phẩm. Thực phẩm chức năng thuộc vào nhóm thực phẩm.

Các thực phẩm liên quan tới sức khỏe lại được chia làm 2 nhóm:

• Một nhóm là thực phẩm mang chức năng tốt cho sức khỏe (Functional food), có lợi ích tích cực đối với sức khỏe. Ở Việt Nam và trên thế giới, nhóm này được dán nhãn là thực phẩm chức năng.
• Nhóm còn lại là thực phẩm không mang chức năng (Dietary supplement), dùng để bổ sung một hay nhiều thành phần dinh dưỡng cơ bản. Nhưng ở Việt Nam, nhóm này cũng được dán nhãn là “thực phẩm chức năng”.

Việc đánh đồng hai khái niệm này đều là “thực phẩm chức năng” gây nên hiểu lầm cho người mua và sử dụng.

Tiếp theo đây, chúng tôi xin trình bày định nghĩa về Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe (Dietary supplement) và Thực phẩm chức năng (Functional food) được chấp nhận trên thế giới.

Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe (Dietary Supplement) là gì?

Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe (Dietary supplement/Health supplement/Food supplement) là sản phẩm được dùng để bổ sung một hay nhiều thành phần dinh dưỡng nhằm bổ sung chất dinh dưỡng bên cạnh bữa ăn hằng ngày(1)(2). Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe có thể chứa một hoặc hỗn hợp của các thành phần dưới đây:

• Các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin (vitamin A, D,…); khoáng chất (sắt, canxi,…); axit amin (lysin, trytopan,…), enzym (amylase, lipase,…)
•  Các chất chuyển hóa tự nhiên trong cơ thể như glucosamin, chondroitin, lecithin,…
• Các chất có nguồn gốc tự nhiên từ đồng vật và thực vật như nhân sâm, tỏi, tảo xanh,…

Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe (Dietary supplement) có thể được bào chế dưới dạng viên nén, viên nang, viên hoàn, cao, cốm, bột hoặc lỏng(1)(2).

Ở Việt Nam, nhóm sản phẩm này đang được gọi là Thực phẩm chức năng, do Cục An toàn thực phẩm chịu trách nhiệm quản lý. Không được phép ghi “có tác dụng “chữa bệnh” hay “điều trị bệnh””. Tuy nhiên, trên các phương tiện truyền thông hiện nay, một số thực phẩm hỗ trợ sức khỏe lại được quảng cáo là có tác dụng chữa bệnh.

Thực phẩm chức năng (Functional food) là gì?

Thực phẩm chức năng (Functional food) là thực phẩm được bổ sung các thành phần mang lại những lợi ích sức khỏe ngoài các thành phần dinh dưỡng cơ bản (1)(3). Ví dụ:

• Bột yến mạch chứa chất xơ hòa tan có thể giúp làm giảm mức Cholesterol.
• Một số thực phẩm được thay đổi để có lợi cho sức khỏe như Nước cam thêm canxi tốt cho xương.

                                           Hình: Bột yến mạch với hàm lượng cao protein

Những người ủng hộ nhóm này cho rằng thực phẩm chức năng (Functional food) giúp tối ưu sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, nhóm này chưa có định nghĩa mang tính pháp lý.

Thực phẩm chức năng (Functional food) không có dạng thuốc như viên con nhộng, viên gel chỉ có dạng thực phẩm(4).

Vì vậy, người tiêu dùng cần tỉnh táo trước những quảng cáo về tác dụng điều trị bệnh của các thực phẩm hỗ trợ sức khỏe (Dietary supplelemt) dưới nhãn mác “Thực phẩm chức năng”. Những thực phẩm này không thể thay thế chế độ ăn hằng ngày. Không nên lạm dụng thực phẩm chức năng, cần đa dạng hóa món ăn.

Tài liệu tham khảo

1. Webb GP. An Overview of Dietary Supplements and Functional Foods. 2^nd ; 2011.
2. Thông tư 43/2014/tt-byt về quản lý thực phẩm chức năng.
3. Mayoclinic.orghttps://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/expert-answers/functional-foods.
4. Scientific concepts of functional foods in Europe. Consensus document. R J Nutr 81 Suppl 1, S1-27.
5. Ruybangtim.com