Khi tiết trời se lạnh, bạn có nhận ra rằng ăn món gì cũng thấy ngon hơn hẳn? Một bát phở nóng, nồi lẩu nghi ngút khói hay ly socola ấm đều khiến vị giác như “thức dậy”. Vậy vì sao trời lạnh ăn ngon hơn? Câu trả lời nằm ở sự thay đổi của cơ thể, hormone và cảm xúc trong mùa đông.
1. Cơ thể cần nhiều năng lượng hơn để giữ ấm
Khi trời lạnh, nhiệt độ môi trường giảm khiến cơ thể phải tăng sinh nhiệt để duy trì thân nhiệt ổn định quanh 37°C. Quá trình này làm tăng tốc độ chuyển hóa cơ bản (BMR) và tiêu hao nhiều calo hơn. Vì vậy, bạn dễ cảm thấy đói và thèm ăn hơn, đặc biệt là những món giàu năng lượng như cơm, mì, lẩu hay các món chiên rán.
Các nghiên cứu cho thấy trong điều kiện lạnh, nhu cầu năng lượng của cơ thể có thể tăng 10–20% tùy mức độ hoạt động và nhiệt độ môi trường (American Journal of Clinical Nutrition).
2. Thức ăn nóng giúp kích thích vị giác và khứu giác
Không khí lạnh khiến mùi thức ăn lưu giữ lâu hơn, nên các món nóng, có hương thơm đặc trưng như phở, cháo hay canh sẽ dễ dàng kích thích khứu giác và vị giác hơn. Khi ăn đồ nóng, các thụ thể nhiệt trên lưỡi được kích hoạt, giúp vị giác nhạy và dễ cảm nhận độ ngon miệng.
Nghiên cứu của British Journal of Nutrition cho thấy mùi thơm của món ăn nóng có khả năng tăng tín hiệu thèm ăn trong vùng não limbic, vùng điều khiển cảm xúc và động lực ăn uống.
3. Hormone hạnh phúc hoạt động mạnh khi ăn trong thời tiết lạnh
Trời lạnh, ánh sáng mặt trời ít khiến nồng độ serotonin – hormone điều hòa cảm xúc – giảm. Chính điều này làm bạn dễ cảm thấy buồn, thèm ăn đồ ngọt hay món yêu thích để “bù đắp cảm xúc”. Khi ăn, cơ thể tiết ra dopamine và endorphin, giúp bạn cảm thấy vui vẻ, thư giãn, khiến món ăn trở nên “ngon” hơn bình thường.
Theo National Institutes of Health (NIH), lượng serotonin giảm trong mùa đông có liên quan trực tiếp đến cảm giác thèm carbohydrate và đồ ăn ấm – một phản ứng sinh lý tự nhiên giúp cân bằng tâm trạng.
4. Yếu tố tâm lý và xã hội: Ăn uống gắn với sự ấm áp, gắn kết
Mùa lạnh là thời điểm con người quây quần bên bữa ăn nóng, chia sẻ câu chuyện, cảm xúc. Tâm lý được kết nối, thư giãn khiến não tiết ra oxytocin – hormone gắn bó – giúp tăng cảm giác hạnh phúc. Khi tinh thần thoải mái, vị giác cũng cảm nhận vị ngon mạnh hơn.
Đó là lý do bạn thường thấy bữa lẩu gia đình, tiệc nướng hay nồi súp nóng trở nên hấp dẫn gấp nhiều lần.
5. Ăn ngon mùa lạnh nhưng vẫn kiểm soát cân nặng
Mùa lạnh khiến bạn ăn ngon và ăn nhiều hơn, nhưng không có nghĩa là phải tăng cân. Hãy ưu tiên:
- Ăn đủ protein nạc (thịt gà, cá, đậu phụ) giúp no lâu.
- Bổ sung rau xanh và trái cây để cân bằng dinh dưỡng.
- Uống nước ấm thường xuyên để hỗ trợ trao đổi chất.
- Hạn chế đồ chiên rán, nhiều đường vì dễ tích mỡ.
👉 Xem thêm: Những món ăn giúp giữ ấm cơ thể trong mùa lạnh mà không lo tăng cân
💡 Tham khảo thêm: Cách ăn uống giúp tăng đề kháng khi thời tiết chuyển mùa
Kết luận
Cảm giác trời lạnh ăn gì cũng thấy ngon hơn không chỉ là cảm nhận chủ quan mà là sự kết hợp giữa phản ứng sinh lý, hormone và tâm lý. Mùa lạnh khiến cơ thể cần năng lượng hơn, đồng thời việc ăn uống ấm áp kích hoạt hormone hạnh phúc, giúp vị giác nhạy hơn và món ăn hấp dẫn hơn. Hiểu cơ chế này giúp bạn ăn ngon, giữ dáng và khỏe mạnh suốt mùa lạnh.
Nguồn tham khảo
- Harvard Health Publishing. “Why We Crave Comfort Food in Winter.” https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/why-we-crave-comfort-food-in-winter
- Cleveland Clinic – Health Essentials. “Why You Feel Hungrier in the Winter.” https://health.clevelandclinic.org/why-you-feel-hungrier-in-the-winter
- National Institutes of Health (NIH). “Serotonin and mood regulation: The impact of temperature and light.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2077351/
- British Journal of Nutrition. “Seasonal Variation in Food Intake and Energy Expenditure.” https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition
- American Journal of Clinical Nutrition. “Thermoregulation and Energy Balance During Cold Exposure.” https://academic.oup.com/ajcn
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. “Nutrition Source – Healthy Eating in Winter.” https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/healthy-eating-in-winter/
